Kuputaka

H K M N P R T W

H

Hoki atu ki runga
Haupatu Taitōkai
He kupu whānui te Haupatu Taitōkai e whakamahia ana hei kōrero mō ngā momo katoa o ngā hara taitōkai, kei roto nei ko te pāwhera.

Huatika Houhourongo
Ka tukuna e te Huatika Houhourongo kia kōrero atu ngā pārurenga ki tētahi tangata hara mō ngā āhuatanga o te pānga atu ki a rātou, kia whai wāhi ki te whakaputa whakaaro mō te ara ka taea te whakatika i te tūkino, ā, kia tīmata ki te whakatau i ētahi o ng

Hui matapaki take
He hui hei whakarite i te kēhi mō te kōtitanga.

Hunga whakawā
Ngā tāngata tekau mā rua nō te hapori ka whakatau mēnā rānei he mau tangetange, he harakore rānei te tangata.

K

Hoki atu ki runga
Ka taea te whakaatu i runga i te tūturutanga
Kua hāponotia, nā te whakaaturanga i tū tētahi taihara

Kaitohutohu Pārurenga Kōti
He kaimahi nō Te Tāhū o te Ture e āhei ana ki te whakamārama i te tukanga kōti me te whakamōhio tonu i ngā pārurenga mō te kauneke o tā rātou kēhi.

Kaiwawao
Te tangata e whakapaetia ana ki te taihara.

Kaiwhakaatu
He tangata ka whakamōhio atu ki te kōti mō ngā āhuatanga kua kitea, kua rangona, kua kitea wheakotia rānei e ia.

Kaiwhiu
Ko te rōia ka tuku i te kēhi ki te tangata e whakapaetia ana ki tētahi taihara.

Kaiwhiu Karauna
Ko ngā kaiwhiu Karauna ko ngā rōia a te karauna ka tū mō ngā whiunga katoa i te Kōti Teitei, me ērā i te Kōti ā-Rohe i kōwhiritia ai e te kaiwawao te kōtitanga mā te hunga whakawā mō te Karauna.

He whakautu ōkawa ki tētahi whakapae e tukuna ana ki te kōti, hei tauira, he mau tangetange, he harakore rānei.

M

Hoki atu ki runga
Mauhere ki te Kāinga
Ko te mauhere ki te kāinga ko te whai a te tangata hara i tana whiunga whare herehere, i tētahi wāhanga o taua whiunga rānei, i tētahi nōhanga i whakaaetia. Ka mau ngā tāngata hara i te mauhere ki te kāinga i te pūrere tāhiko kia aroturukihia ō rātou neke

N

Hoki atu ki runga
Ngā pūrongo i mua i te whiunga
He pūrongo ka whakaritea e ngā ngaio pērā i tētahi āpiha poropeihana hei āwhina i te Kaiwhakawā ki te whakatau i te whiunga.

Hoki atu ki runga
Ōta kore-pānga
Ka aukatia tētahi tangata hara i tukuna ki te whare herehere, mō te neke atu i te rua tau, i te whakapā atu ki a koe, ahakoa te ara. Ka taea e te Kaiwhakawā te tuku i ētahi here pērā i te kore noho, i te kore toro atu, i te kore mahi rānei ki ētahi rohe.

Ōta Whakahaere kua Whakaroangia
Extended supervision orders are issued by a court and allow the Parole Board to set special conditions - like GPS monitoring - for serious offenders, sexual offenders and high risk violent offenders once they are released into the community.

Ōta Whakahaumaru
Ko te tikanga o tētahi ōta whakahaumaru ka taea te mauhere i tētahi tangata hara mēnā ka tūkino, ka kapatau, ka tata atu rānei ki a koe, ki āu tamariki rānei. Ka taea e koe te tono i tētahi ōta whakahaumaru mēnā i roto koe i te hononga ā-whare ki te tanga

P

Hoki atu ki runga
Pākaka
Te wāhi e tū ai (e noho ai rānei) te tangata e whakapaetia ana ki te taihara i tōna kōtitanga.

Peira
Ina wetekina e ngā pirihimana tētahi kua whakapaetia ki tētahi taihara i runga i te here ka tae atu ia ki ngā whakawātanga kōti ā muri ake.

Pīra
He tono ki tētahi kōti hei panoni i tētahi whakatau, hei tauira, te momo whakawhiu, te roa o te whakawhiu

Pirihimana Whakahaere
Tō tangata whakapā matua ki ngā pirihimana mō tō kēhi.

Poari Tukuhere
Ka whakatau tētahi Poari Tukuhere mēnā rānei kua rite tētahi tangata hara kia wetekina i te whare herehere

Pūtaiao taihara
E kōrerotia ana te pūtaiao taihara hei whakaahua i te mahi a ngā kaipūtaiao ka āta tirotiro ki te whakaaturanga hei āwhina i ngā pirihimana ki te whakatau i ngā hara.

R

Hoki atu ki runga
Rēhita Whakamōhiotanga Pārurenga (Victim Notification Register)
He rārangi muna e whakamahia ana e ngā pokapū tika taihara hei whakarite kia noho mōhio tonu ngā pārurenga mō te tangata hara, pērā i te ahunga o te kēhi ki te tukanga kōti, mēnā rānei ka wetekina taupuatia i te whare herehere, ā, ina tū mai ana te tangat

T

Hoki atu ki runga
Taihara nui
He taihara ko tōna āhua he taitōkai, he haupatu taitōkai atu anō rānei, he taihara i hua ake ki te whara taumaha, ki te mate rānei, i ara ake rānei kia pāngia tonutia te pārurenga e ngā mataku mō tōna haumaru, mō te haumaru rānei o tētahi, neke atu rānei

Taiohi
He tangata i waenga i te 14 ki te 17 tau te pakeke.

Tangata hara
Te tangata i hāmenetia ki tētahi taihara (i mua i te mau tangetange, e kīia ana te tangata e whakapaetia ana ki te hara ko te ‘kaiwawao’).

Tauākī Pānga Pārurenga
He mauhanga o tā te taihara pā atu ki te pārurenga. I te nuinga o te wā ka tuhia, engari ka taea hoki ngā whakaahua, ngā tānga, ngā rotarota rānei te whai wāhi atu. Me mātua whai whakaaro e te kaiwhakawā i tāna whakawhiu i tētahi tangata hara. Ka taea e t

Te mauhere hei ārai
Ka tukuheretia pea ngā herehere engari ka whakahaeretia tonutia e Te Ara Poutama mō te roanga atu o ō rātou ao, ā, ka whakahokia atu pea ki te whare herehere ahakoa āhea.

Te Whakawhiu
Koinei tā te Kaiwhakawā whakatau ka ahatia ki te tangata hara ā muri i tana kī, i te kite rānei he mau tangetange ia.

Tikanga Pārurenga
Ka whakatakotoria e te Tikanga Pārurenga te āhua me aro koe mēnā ko koe te pārurenga o te taihara.

Tohu Whiunga
He tauākī nā te kōti e tukuna ana ki te tangata e whakapaetia ana ki te taihara te āhua o te momo, o te roa hoki o te whiunga mō (t)āna whakapae.

Tuku whakaaturanga
Te whakahoki pātai mō ngā āhuatanga i pā atu ki a koe.

Tukuhere
Ina wetekina tētahi tangata hara i te whare herehere hei whakaoti i tana whiunga i roto i te hapori. Me mātua whai ia i ētahi here.

W

Hoki atu ki runga
Whakaae
Te tuku whakaae kia pā tētahi āhuatanga. Ehara i te mea me whakapuaki te tangata i te kupu ‘kāo’, te whawhai ake rānei hei whakaatu kāore ia i whakaae.

Whakaaturanga
Ngā tini āhuatanga e tukuna ana ki te kōti hei hāpono i tētahi meka e whakapaetia ana, arā, ngā ataata, ngā tauākī kaiwhakaatu.

Whakaaturanga tē whakaaetia
He whakaaturanga tē taea te whakamahi ki te kōtitanga.

Whakamaharatanga
Ko tētahi mea (he wāhi, he oro, he kakara, he mea atu anō rānei) ka whakaputa i te rauhī mā te whakahoki mai i ngā kare ā-roto o tētahi wheako pāmamae.

Whakamate tangata
Ina whakamatea tētahi tangata e tētahi atu tangata.

Whakatārewa
Ina whakatārewatia tētahi nōhanga kōti, tētahi atu hui kēhi rānei, ki tētahi rā ā muri ake, ki tētahi atu wāhi hoki/rānei.

Whakatau
Te whakatau ōkawa mēnā rānei he mau tangetange tētahi, he harakore rānei

Whiunga
Ngā otinga o te taihara mō te tangata hara mēnā kua kīia, kua kitea rānei he mau tangetange ia.